Sokak Çocuklarının Sokağa Düşme Nedenleri ve Çözüm Önerileri

Sokak Çocukları

Sokak Çocukları, Aileleriyle Birlikte Yaşamayan Veya Desteksiz Bir Şekilde Sokaklarda Yaşamak Zorunda Kalan Çocuklardır.

1. Sokak çocukları kimdir ve neden sokaklarda yaşamaktadırlar?

2. Sokak çocuklarıyla çalışan mobil ekiplerin amacı nedir?

3. Sokak çocuklarının karşılaştığı temel sorunlar nelerdir?

4. Sokak çocuklarına yönelik çözüm yolları nelerdir?.

5. Sokak mobil ekiplerin görevleri ve organizasyonları nasıldır?

6. Sokak çocuklarına müdahalede bulunan ekiplerin sorumlulukları nelerdir?

7. Sokak çocuklarına yönelik yasal düzenlemeler nelerdir ve nasıl uygulanır?

8. Toplumda sokak çocuklarına yönelik farkındalığı artırmak için neler yapılabilir?

9. Sokak çocuklarıyla çalışan mobil ekiplerin ihtiyaçları ve zorlukları nelerdir?

10. Sokak çocuklarının yaşam koşullarını iyileştirmek için alınan önlemler nelerdir ve nasıl bir denge kurulmalıdır?

NEDENLERİ

1) Aile İçi Şiddet ve geçimsizlik

2) Ekonomik Sıkıntılar

3) Kontrolsüz nüfus artışı

4) Aile Desteğinin Olmaması

5) Ebeveynlerin Madde Bağımlılığı

6) Doğal Afetler Veya Göçler

7) Yolsuzluk, çocuk haklarının yeterince hayata geçirilememiş olması,

8) Ebeveynlerin eğitimsizliği

9) Parçalanmış aile, gelir dağılımında ki dengesizlik,

Sokakta zorla çalıştırılma, Sevgisizlik ilgisizlik

SORUNLAR

✓ Temel İhtiyaçlara erişimde zorluluk

✓ Eğitimden mahrumiyet

✓ Sağlık hizmetlerine ulaşamama

✓ Sömürü ve istismar riski

✓ Sokak yaşamının getirdiği riskler

✓ Suça karışma riski

✓ Madde bağımlılığı

Aileleri hakkında tespit edilen bilgiler:

1-Aileleri onları terk etmiştir

2-Cinsel tacizden dolayı evi terk etmiştir.

3-Aileleri parçalandığından dolayı sokağa düşmüştür.

4-Aileleri yoksulluktan dolayı parçalanmıştır.

5-Babaları geçimsiz ve alkoliktir.

6- Üvey anne- babanın ihmal ve istismar etmesi

ÇÖZÜM YOLLARI

✓ Sokak çocukları için barınma ve beslenme programları

✓ Eğitim imkanlarının artırılması ve sokakta eğitim programları

✓ Ailelere destek sağlanması ve ekonomik yardımlar

✓ Sokak çocuklarını koruyan yasal düzenlemelerin güçlendirilmesi

✓ Toplum farkındalığının artırılması ve sosyal destek ağlarının oluşturulması

✓ Barınma ve beslenme programları: Sokak çocuklarına güvenli barınma ve düzenli beslenme imkanları sağlanmalıdır. Barınma evleri ve ÇES gibi kurumlar, sokak çocuklarına geçici veya kalıcı olarak destek olabilir.

✓ Eğitim imkanlar : Sokak çocuklarına eğitim imkanları sunulmalıdır. Sokakta eğitim programları düzenlenmeli ve okula devam etmeleri teşvik edilmelidir. Eğitim, sokak çocuklarının geleceklerini şekillendirmede önemli bir araçtır. 

✓ Aile destek programı: ailelerin sosyal ve ekonomik açıdan desteklenmeli ve ailelere mesleki eğitim ve iş bulma konusunda yardımcı olunmalı, çocuklarına sağlıklı bir yaşam sunabilmeleri için destek sağlanmalıdır.

✓ Sokak Çocuklarını koruyan yasal düzenlemelerin güçlendirilmesi: sokak çocuklarını koruyan yasal düzenlemelerin sıkı bir şekilde uygulanması ve bu çocukların haklarını korumak için gereken önlemlerin alınması önemlidir.

✓ Toplumsal farkındalığın artırılması: Sokak çocuklarının yaşadığı sorunlar hakkında toplumun bilgilendirilmesi ve farkındalığın artırılması gerekmektedir. Bu sayede sokak çocuklarına yönelik ayrımcılığın önlenmesi ve destek sağlanması daha kolay olabilir.

✓ Sosyal Destek Ağlarının Oluşturulması: Sokak çocuklarına yönelik sosyal destek ağlarının oluşturulması ve bu çocukların ihtiyaç duydukları psikolojik ve sosyal destek hizmetlerine erişimlerinin sağlanması önemlidir. Bu destek ağları, sokak çocuklarının topluma yeniden entegrasyonunu destekleyebilir.

Sokak Mobil Ekipleri Göreve Hazırlama eğitimleri verilecek. Şu kriterleri tam olarak cevaplamalıdır.

✓ Sizce çocukluk çağı nasıl olmalıdır?

✓ Çocuklar, hangi yaşlarda, ne tür işler yapmalı?

✓ Sokak çocukları imajınız nedir?

✓ Size göre ‘ev’ ve ‘sokak’ ne anlama gelir ?

✓ Hangi işler çocuklar için kötüdür neden?

✓ Neden yetişkin yerine çocuklar çalıştırılıyor?

✓ Çocukken ne tür örgütleme deneyiminiz oldu? Bunlarda ne kadar yetişkin yardımı ve tavsiyesi aldınız?

✓ Çocukları etkileyen yasalar

✓ Çocuk nüfusu ve risk altındaki belirli gruplar

✓ Çocuklara yönelik ve çocukları etkileyen hükümet politikaları

✓ Yetişkinlerin iş ve işsizlik durumu

✓ Çocukları etkileyen ekonomik ve toplumsal etmenler

✓ Aile yapıları ve kadının konumu

✓ Çocuk sağlığı

✓ Eğitim sistemi

✓ Sokak çocuklarına yönelik tutumlar

Birlikte çalışacağınız çocuklar hakkında

✓ Mobil ekip olarak çalışacağınız bölgede yoksul çocuklar için çocukluk çağı ne anlama geliyor?

✓ Sokak çocuklarının yerel bazda imajı nedir?

✓ Sokaktaki ve Sokağın çocukları arasındaki ayırım, birlikte çalışmak istediğiniz çocuklar için bir şey ifade ediyor mu?

✓ Birlikte çalışmak istediğimiz çocuklar hakkında ne biliyoruz?

Sokak Mobil Ekipler

1. Ekip organizasyonu: ekipler, sokak çocuklarına erişimi artırmak için şehir genelinde stratejik olarak yerleştirilir. Her ekip, belirli bir bölgede veya mahalleyi kapsar.

2. Görevli personeller: ekipler, düzenli aralılarla sokaklarda dolaşarak sokak çocuklarını tespit eder ve onlarla etkileşime geçer. Bu görevliler, belirli saatlerde ve yoğunlukta olabilir.

3. Araç ve ekipman: mobil ekipler, ihtiyaç duydukları her şeyi taşıyabilecekleri bir araca sahip olmalıdır. Bu araçlar, temel tıbbı malzemeler, gıda, giysi ve diğer yardım malzemeleri içerebilir.

4. Eğitim ve Destek: ekipler, sokak çocuklarına yönelik temel eğitim, sağlık hizmetleri ve diğer destek hizmetlerini sunmak için eğitilmelidir.

5. İş birliği ve koordinasyon : mobil ekipler, yerel yönetimler, kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve diğer ilgili paydaşlarla işbirliği yaparak kaynakları ve bilgiyi paylaşır ve daha etkili bir hizmet sunar.

6. Hızlı Müdahale: acil durumlarda hızlı bir şekilde hareket edebilmeli ve sokak çocuklarına acil yardım sağlayabilmelidir.

7. Veri Toplama Ve Analiz: ekipler, sahadaki verileri düzenli olarak toplar ve analiz ederler. Bu veriler, ihtiyaçları belirlemek ve programlarını daha iyi ayarlamak için kullanabilir.

Mobil ekip tarafından yapılan takip ve denetleme çalışmaların yanında zabıta, kolluk görevlisi bulunacaktır. Çocukla yapılan görüşmeler sonrası çocuk kuruma getirilecek.

Çocuğu almak için kuruluşa gelen yakını ile yapılacak görüşmede çocukların sokakta çalıştırılmasını yasaklayan mevzuat hükümleri anlatılacak, çocuğun karşı karşıya bulunduğu riskler ve ebeveynlerin sorumlulukları açıklandıktan sonra çocuk tesliminde bir sakınca yoksa aileye teslim edilecektir. Veya ailenin gelmemesi, çocuğu almak istememesi haline çocuk kurum bakımına geçici olarak alınacaktır.

Aileye teslim edilen çocuk tekrar sokakta dilenirken veya çalışırken görülmesi halinde çocukla aynı işlemler yapılmakla birlikte bu çocuğun velisi hakkında kabahatler Kanunu’nun 32 maddesi uyarınca para cezası işlemi yapılacaktır.

Aynı çocuğun üçüncü kez sokakta çalıştırıldığını tespiti halinde idari para cezası işlemi tekrarlamakla birlikte veli/vasisi hakkında TCK 232. Maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulacak, ayrıca il sosyal hizmetler müdürlüğünce çocuk hakkında 5395 SK.ve 2828 SK. Hükümleri doğrultusunda SİR hazırlanarak çocuk hakkında gerekli tedbir kararları alınacaktır.

Sonuç: Sokak çocuklarının hakları korunmalı ve onlara destek sağlanmalıdır. Toplumsal dayanışma ve çözüm odaklı yaklaşımlarla sokak çocuklarının yaşam koşulları iyileştirilmelidir. Sokak çocukları ile çalışan mobil ekiplerin çocuklara ne istedikleri sorulduğunda 200 cevaptan sadece 6 tanesi antisosyal ya da yıkıcı isteklerdi. Genelde psikolojik destek, insanlarla ilişki içinde olmak ve toplum içinde rol almak istiyorlar. Yiyecek, içecek, barınak gibi biyolojik ihtiyaçlar daha geri planda kalıyor.

​Sokak çocukları ve çalışan çocuklarla çalışan mobil ekiplerin temel amacı, çocuklara yaşam koşullarını iyileştirmede onlara yardımcı olmaktır. Amaca ulaşmakta öyle kolay değildir. Hangi noktalarda gelişme sağlanması gerektiğine, nelerin yapılabileceğine onlarla birlikte kesin olarak karar verilecektir. Bu çalışmada şu soruları sorgulamak gerek

➢ İhtiyaçları derhal giderilmesi gereken, sorunları acil çözüm bekleyen çocuklar hangileridir?

➢ Çocuklar ihtiyaçlarını ve sorunlarını nasıl tanımlıyorlar?

➢ Bu ihtiyaçlar en iyi nasıl karşılanabilir, sorunlar en iyi nasıl çözülebilir?

➢ Mobil ekip çalışmasında açıklıklar nelerdir?

Hizmetler ile çocukların yaşam koşullarını iyileştirmek için

alınan önlemler arasında bir  denge kurulmalıdır. Bunlardan birincisi kısa, ikincisi uzun vadelidir.