Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Eylem Planının Tahlili

AİLENİN KORUNMAI VE GÜÇLENDİRİLMESİ

Geçmişten günümüze insanın var olma sürecinin kadim dayanağı olan aile yapısı ve işlevi bakımından alternatifi olmayan bir müessesidir. Milletlerin belirleyici vasıflarını, değerlerinin, kültürel ve tarihsel kimliğinin aktarılmasını ve kuşaklar arası bağın sürdürülmesini sağlayan bir köprü olarak ailenin varlığı geleceğimizin en kıymetli hazinesidir. Aile sadece manevi varlığı ile değil, ekonomik, kültürel, psikolojik, ahlaki yönden yerine getirdiği işlevleri ile sosyal koruma ve destek sağlanması açısından da toplumu devamlılığı ve düzeni için önemli bir kurumdur. Koruyucu ve destekleyici bir ale yapısı ile sıhhatli iç dinamikler, bir insanın hayatta sahip olacağı en değerli kaynaktır. Ailenin sağlayacağı manevi güç, olumlu değerler aidiyet duygusu, kişinin hayatta kendisini mutlu ve güçlü hissetmesini ve problemlerle daha etkin başa çıkmasını sağlar. Sağlam temeller üzerine inşa olan bir aile kurumu, sağlıklı toplumun da teminatıdır. Toplumsal yapının ve sosyal kalkınmanın sağlıklı bir şekilde devamlılığının sağlanmasında aile kurumunun korunması ve güçlendirilmesi önem arz etmektedir.

Aile kurumu, küresel değişim ve dönüşümlerle birlikte toplumsal sorunların çeşitlenmesiyle ciddi tehdit ve risklerle karşı karşıya kalmaktadır.

• Küresel eğilimler

• Ekonomik dalgalanmalar

• Afetler, teknolojik gelişmeler

• Kültürel değerlerde aşınmalar

• Düzensiz şehirleşme, göç haraketleri

Demografik değişimler, cinsiyetsizleştirme, bireyselleştirme

Gibi aile ve evlilik kurumunu hedef alan zararlı akımlar ailenin karşılaştığı ana risklerdir. Dijitalleşen dünyada eğitimden teknolojiye, şehirleşmeden demografik değişimlere kadar yaşanan ve hızlı toplumsal dönüşümler, ailenin işlevleri, yapısı ile sahip olduğu tutum ve değerleri etkilemektedir. Yaşanan değişim ve dönüşümleri nedeniyle, birliği, refahı ve yapısı etkilenen aile kurumu pek çok zorluklarla karşılaşmaktadır.

1. Ailenin ve evliliğin değerlerini ve önemini hedef alan olumsuz söylemlerin artması.

2. Geniş aile içindeki dayanışma ve sosyal destek ağlarının degersizleştirme

3. Çocuk ve gençlerin sağlıklı gelişimini tehdit eden zararlı akımların artış göstermesi

4. Aileyi tehdit eden dijital yapım ve içeriklerinin sıklıkla medya mecralarında yer bulması.

5. Bireyselleşme

Hız haz ve tüketim ekseninde materyalist değerlerin hakim olduğu bir yaşam tarzının teşvik edilmesi evlilik ve aile kurumunu zora sokmaktadır.

Ortalama hane halkı büyüklüğü azalırken farklı kuşakların birikte yaşadığı geniş aile sayısında azalma eğilimi görülmektedir. Ülkemizde tek kişilik haneler ve çekirdek ailelerin oranı yükselirken en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan geleneksel ailelerin oranı düşmektedir. Bu durum aile içinde, ailenin yakın çevresi ve toplumla kurduğu bağların zayıflamasına, nesiller arası etkileşimin azalmasına ve insanın yalnızlaşmasına sebep olarak kuşaklar arası kültürel kimlik, aidiyet, deneyim duygu ve değerlerin aktarılmasını olumsuz etkilemektedir.

1. Demografik yapıda görülen bu değişimler, il güçü piyasaları, kamu maliyesi, kamu hizmetleri sosyal politikalar ve tüm bunların finansmanı üzerimde yük oluşturmaktadır. Kalkınma hızının yavaşlamaması, her yönden aktif, dayanıklı ve sürdürülebilir bir toplum için dinamik nüfus yapısı ile aile kurumunun korunması ve güçlendirilmesi önem arz etmektedir.

2. Söz konusu risk ve problemlerin türü ve niteliği çok kısa sürelerde içinde değiştiği dünyamızda pek çok sorunla karşılaşan aile, bu değişikliklere göre yaşamını yeniden düzenlerken zaman zaman bunların üstesinden gelmekte zorlanmaktadır. Ailenin hem kendi içinde hem de toplumla kurduğu ilişkilerde karşılaştığı sorunların üstesinden gelebilmesi için bütüncül bir anlayışla desteklenmesi, korunması gerekmektedir.

Anayasamız - 41.maddesi

Aile Türk toplumunun temelidir.

İnsan hakları evrensel bildirgesi 16 maddesi

Aile, toplumun doğal ve temel grup birimidir. Toplum ve devlet tarafından koruma hakkına sahiptir.

Uluslararası Medeni ve siyasal haklar Sözleşmesi 23 maddesi

Çocuk hakları Sözleşmesi

İnancımızda ve kültürümüzde aile mukaddes bir müessesedir. Anayasamızın 41 . Maddesi bizlere şöyle hitap etmektedir. ‘Aile Türk toplumunun temelidir.’ Temeli sağlam olmayan toplumlar ayakta kalamaz. Bu bakımdan aile toplumun Çelik çekirdeği, özü nüvesi, enerji kaynağıdır. Aile devletin taşıyıcı sütunu ve kilit taşıdır. Nesilden nesile aktarılan milli kültür ve değerlerimizi aktaran ailedir. Dil ailede öğrenilir, ahlak ailede kuşatılır, inanç ailede yerleşir, milli şuur ailede kazanılır, mahremiyet, hürmet sevgi, şefkat ailede edinilir. Karakter burda şekillenir. Kimlik burda inşa olunur. Kişi aile çatısı altında toplumun sorumlu bir ferdi haline dönüşür. Çocukları çağın marazlarından koruyan ailedir. Beşeri, sosyal ve kamu görevlisi hayatımızda yeri doldurulamaz olan aileye sahip çıkmak topluma, devlete yüce Türk milletinin istikbaline sahip çıkmaktır.

12. Kalkınma Planı

• Aile kurumumuzun güçlendirilmesine yönelik politikaların iş hayatı ve sosyal hayatın her alanına nüfuz edecek şekilde uygulanmaya konulması (s24)

• Kadın ve erkeğin evlilik bağı ile kurulan, milli ve manevi değerlerin taşıyıcısı olan ailenin her türlü zararlı eğilimlerden korunması,

• Sağlıklı nesillerin yetişmesi,

• Dinamik nüfus yapısının ve kalkınmanın istikrarlı bir biçimde sürdürülmesini teminen aile kurumunun güçlendirilmesi temel amaçtır. (S.170)

• İstikrarlı büyüme, güçlü ekonomi

• Yeşil ve dijital dönüşümle rekabetçi üretim

• Nitelikli insan, güçlü aile, sağlıklı toplum

• Afetlere dirençli yaşam alanları, sürdürülebilir çevre

• Adaleti esas alan demokratik iyi yönetişim.

  99.Madde

  • Artan yaşam maliyetleri,

  • Tekrarlanan ekonomik krizler ve afetler

  • İletişim teknolojilerindeki gelişmeler

  • Şehirleşme sorunları

  • Aile kurumunu hedef alan tehditler ve artan bireyselleşme aile birliği, refahı ve yapısı üzerinde olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Bu gelişmelere karşı milletlerin temel yapı taşı olan ailenin korunmasına ilişkin devletlerin sorumlulukları artmaktadır.

    100. Md. Dünya genelinde tek tipleştirme ve cinsiyetleştirme akımları medya platformları ve sivil toplum kuruluşlarını kullanarak bireysel özgürlükler adı altında dayatmacı bir anlayışla aile kurumu ve toplum değerleri üzerinde tehdit oluşturmaktadır. Başta çocuklar ve gencler olmak üzere aile bireylerinin korunması ihtiyacı artmaktadır.

    101. Md. Kalkınma planının

         648. ‘Nitelikli insan, güçlü aile, sağlıklı toplum’ ekseninde: insan odaklı, kapsayıcı bir kalkınma yaklaşımı benimsenerek dayanıklı bir aile yapısı ile milli ve insani değerlere haiz, eğitimli, kültürlü, üretken üretken ve sağlıklı nesillerin geleceğe taşınması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda bireylerin bilgi ve becerilerini artırarak niteliğini geliştirecek, ailenin korunmasını ve güçlenmesini sağlayacak, kimsenin dışarıda ve geride bırakılmadığı, refahın adil bir şekilde paylaşıldığı, birlik, beraberlik ve dayanışma ruhunun hakim olduğu, huzurlu ve sağlıklı bir toplumsal yapının tesis edilmesi yönünde politika ve tedbirler belirlenmiştir.

         719. Md. Kadın ve erkeğin evlilik bağıyla kurulan, milli ve manevi değerlerin taşıyıcısı olan ailenin her türlü zararlı eğilimden korunması, sağlıklı nesillerin yetişmesi, dinamik nüfus yapısının ve kalkınmanın istikrarlı bir biçimde sürdürülmesini teminen aile kurumunun güçlendirilmesi temel amaçtır.

1. Md. Aileye yönelik eğitim, danışmanlık hizmetlerinin içeriği kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve STK’larla işbirliği içerisinde çeşitlendirilerek yaygınlaştırılacak, eğitim, rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinde ihtisaslaşma sağlayacaktır.

720.5.md. Ailelerin demografik ve sosyo kültürel yapıları ölçülerek istatiksel veriler derlenecek ve aile yapısında meydana gelen/gelebilecek değişim/dönüşümlerin incelenebilmesi amacıyla Sosyal araştırmalar gerçekleştirilecektir.

Ailenin korunması ve güçlendirilmesi vizyon belgesi ve eylem planı 5 temayı içermektedir.

1. Demografi

2. Refah

3. Sosyal politika

4. Dijitalleşme

5. Çevre

   5 temel stratejik amaç

   1. Hazırlanan eylem planı ile sosyal hizmet müdahalesi çerçevesinde, aileyi güçlendirme yaklaşımları ve müdahalelerinde 3 düzeyli bir yapı öngörülmüştür.

      a. Birinci düzeyde aileye sunulan koruyucu faktörleri teşvik eden ve aileyi bir arada tutmaya odaklanan yaklaşımlar ön plana çıkmaktadır.

      b. Risk altında bulunan ailelere odaklanan ve bu riskleri azaltmayı hedefleyen yaklaşımlar ele alınmaktadır.

      c. Risk altında olup zarar gören ailelere yönelik uzmanlaşmış hizmetleri sunmayı hedefleyen yaklaşımlara odaklanılmaktadır.

Caferi Tayyar İĞDİR