SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR İÇİN YAPILACAK SOSYAL İNCELEME TASLAĞI

SUÇA SÜRÜKLENEN             

SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR İÇİN YAPILACAK SOSYAL İNCELEME TASLAĞI

Çocuk suçluluğu son yıllarda ülkemizin önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Sorunun çözülebilmesi için, çocukların iyilik halini desteklemeye yönelik sosyal hizmet müdahalesi ve yöntemlerinin uygulanması ve takibi gereklidir.

             Suça sürüklenen çocukların: suça itilmelerinin önlenmesinde bakanlık düzeyinde yapılan politikaların ilgili kamu kurumu ve yerel yönetimlerin kendi görev ve sorumlulukları içinde çocuğun yaşadığı aile, okulu, çocuğun boş zamanlarını değerlendirdiği faaliyetler, çocuğun yaşadığı bölgenin ekonomik – kültürel – sosyal yapısı göz önüne alınarak suç ve suçluyla mücadele ederek çocukların korunmasına çalışılmalıdır.

            Bireyler dünyaya geldiklerinde kendilerini farklı sistemler içinde bulurlar. Bu sistemden bazıları aile sistemi, eğitim sistemi, sağlık sistemi, inanç sistemi, kültürel sistem, güvenlik sistemi, çalışma yaşamı ile ilgili iş sistemi vb. sistemlerden etkilenmekte ve etkilemektedir. Bu sistemlerin uyum ve eşgüdüm içinde çalışması gerekmektedir. Suça sürüklenen çocuk sadece bir kurumun- kuruluşun mücadelesi ile önlenebilecek bir olgu değildir; aksine tüm kurum ve kuruluşların koordineli bir şekilde mücadele etmesi gerekmektedir.

            Suça itile, sürüklenen çocuk ailedeki ve sosyal çevresindeki sorunlarının bedelini ödeyen ve sonrada topluma ödeten çocuktur. Bu nedenle suç işleyen çocuk yoktur suça sürüklenen çocuk vardır.

            Çocuk suçluluk kavramı kendi içinde bir önyargı taşımaktadır. Suç işleme belli bir irade ile gerçekleşirse suç sayılır yoksa iradesi dışında bir bireyin suç işlemiş olması rasyonel bir durum değildir. Çocuklar korunması gereken varlıklar olmasına karşın yetişkinler ya da ebeveynleri tarafından sömürülmekte ve ihmal edilmekte dolaysıyla suçlu konumuna düşürülmekte veya düşmektedirler. Diğer bir ifadeyle çocuklar suçlu olarak nitelendirilmelerine karşın gerçekte istismar edilmiş olmaktadırlar, çocuk suçluluğu bir anlamda çocuk istismarıdır.

            Çocuk suçluluğu üç başlık altında kategorize edilmektedir.

1)      Suça yönelen çocuk: ebeveyn tutumları, sosyal çevre ve kişisel özellikleri nedeniyle suç işlemeye meyilli olan çocuklar.

2)      Suçlu çocuk; kanunların suç saydığı eylemleri yapan ve eylemleri yaptığında cezai müeyyide yaşında olan çocuklar.

3)      Çocuk suçluluğu; bir çocuktaki anti-sosyal eğilimlerin yasal olarak müdahale etmeyi gerektirecek hale gelmesidir.

Çocuk risk piramidi;

Suça sürüklenen çocuklarla ilgili Sağlıklı ve kaliteli bir sosyal inceleme ve değerlendirme yapabilmede önemli olan kritik noktalar vardır. Bu noktalardan birisi, müracaatçının istekleri ve verdiği bilgilere göre hareket etmeme, elde edilen bilgileri profesyonel olarak değerlendirerek yorumlama ve karar vermedir. Elde edilen bilgiler dahilinde verilecek mesleki karar sosyal çalışma görevlisine aittir. Çocuğun Yaşama, gelişme, korunma, katılım hakkının güvence altına alınması, çocuğun yarar ve esenliğinin güvence altına alınmasında yapılacak SİR önem arz etmektedir.

SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK İLE İLGİLİ SİR TASLAGI

a)      Suç ne zaman işlenmiş

b)     Suçu nere işlemiş

c)      Suç nasıl işlenmiş? Olay nasıl gerçekleşmiştir.(eğer çocuk suçu reddediyorsa ona sorulmalıdır)

d)     Çocuğun suça ilişkin algısı nedir? Kendisini suçlu hissediyor mu?

e)      Çocuğun sabıkası varsa geçmiş suçlarıyla işlenen suç arasında ilişkisi var mı?

f)       Çocuğun suç işleme eğilimi var mı?

g)      Çocuğun mağdurla tanışıklık düzeyi nedir?

h)     Çocuk mağdura tekrar zarar vermeyi düşünüyor mu?( çocuk belirtmez ancak görüşme de bu anlaşılırsa bu sebepleriyle açıklanmalıdır.)

i)        Çocuk yaptığı davranıştan pişmanlık duyuyor mu?

j)        Çocuğun mağdurla ilişkisinin suç işleme üzerindeki etkisi nedir?

k)      Çocuğun aile bireyleri ile iletişimi nasıldır, bir problem yaşıyor mu?

l)        Çocuğun aile bireyleri ile yakınlığı nasıldır?

m)   Çocuk suçu nedeniyle ailesi tarafından reddedilmiş mi?

n)     Çocuğun ailevi özelliklerinin işlenen suç üzerindeki etkisi nedir?

o)     Çocuğun öğrenim durumu nedir? Okula gidiyor mu gidiyorsa hangi okula ve kaçıncı sınıfa gidiyor?

p)     Çocuğun öğretmenleri ve arkadaşları ile ilişkileri nasıldır?

q)     Çocuk eğitimini yarım bırakmış ise eğitimine devam etmek konusunda ki tutumu nedir?

r)       Çocuğun eğitimine devam etmesinin suçlu davranıştan uzak durmasında etkilimidir?

s)       Çocuğun bir mesleği veya işi var mı?

t)       Çocuk ve ailesinin sosyal güvenceleri var mı?

u)     Çocuğun sosyo-ekonomik durumunun suç işleme ve sonuçları üzerindeki etkisi nedir?

v)      Çocuğun sürekli kalacak yeri var mı veya geçici olarak bulunduğu yerler varsa nerelerdir?

w)    Çocuğun yaşadığı yer kime ait ve kimlerle paylaşıyor?

x)      Çocuğun yaşadığı yerin suçla ilişkisi var mı varsa nasıldır?

y)      Çocuk arkadaşlarını hangi çevreden seçiyor, yeterli arkadaşı var mı?

z)       Çocuk arkadaşları ile ne sıklıkta görüşüyor, görüştüğünde ne tür aktiviteler yapıyor?

aa)  Çocuk arkadaşları ile ilişkilerini nasıl değerlendiriyor?

bb) Çocuğun arkadaşları içinde sokakta yaşayan veya riskli davranışlarında bulunan kimseler var mı? Varsa bu arkadaşları ile ilişkileri ne düzeydedir?

cc)   Çocuğun arkadaşları içinde alkol sigara vb. zararlı maddeler kulanlar var mı?

dd) Çocuğun arkadaş çevresinin suç işleme üzerindeki etkisi nedir?

ee)  Çocuğun fiziksel bir engeli var mı?

ff)     Çocuk önemli bir hastalık geçirmiş mi?

gg)  Çocuğun süregelen bir hastalığı var mı varsa bunun için düzenli olarak tedavi görüyor mu?

hh) Çocuğun ailesine önemli bir hastalık geçiren var mı?

ii)      Çocuğun düzenli olarak kullandığı bir ilaç var mı varsa bu ilacın yan etkilerinin çocuğun davranışları üzerinde etkisi var mı?

jj)      Çocuk daha önce psikolojik veya zihinsel bir rahatsızlık geçirmiş mi, geçirmişse konulan tanı ve sürdürülen tedavi nedir?

kk)  Çocuğun şuanda psikolojik veya zihinsel bir rahatsızlığı var mı, herhangi bir tedavi görüyor mu, tedavi görüyorsa nerede ve ne kadar süredir?

ll)      Çocuğun psikolojik ve zihinsel durumunun suç işleme üzerindeki etkisi nasıldır?

mm)                      Çocuk kendine zarar verme davranışları içinde bulunuyor mu?

nn) Çocuk alkol veya uyuşturucu madde kullanmış mı, şuanda kullanıyor mu kullanıyorsa;

oo) Maddeyi hangi koşullarda kullanıyor,

pp) Madde kullandığı için tedavi gördü mü veya görmek ister mi?

qq) Maddeyi hangi koşullarda kullanıyor,

rr)    Madde kullandığı için tedavi gördü mü veya görmek ister mi?

ss)   Ne kadar ve ne tür bir madde kullanıyor,

tt)    Çocuğun madde kullanmasının bu suçun işlenmesi üzerindeki etkileri nelerdir?

uu) Ne zamandır kullanıyor,

vv)  Çocuk söz konusu olan suçu işlerken herhangi bir maddenin etkisi altında mı bu davranışı göstermiş yoksa bu maddeyi elde etmek için mi ?

ww)                      Madde kullanıyorsa bunun iş, aile, sosyal çevre ve okul yaşamına yansımaları nelerdir?

xx)  Çocuğun kendisini ve çevresini algılama, düşünme ve muhakeme biçimi nasıldır?

yy)  Çocuğun zihinsel becerileri ve muhakeme yetenekleri ne boyuttadır?

zz)   Çocuk problemlerle karşılaşması halinde problemi çözmek adına nasıl bir yol ve yöntem izliyor?

aaa)                      Çocuğun empati yeteneği geliş mi?

bbb)                     Çocuk yaptığı davranışların ve sonuçlarının farkında mı, kendisini kontrol edebiliyor mu?

ccc)                       Çocuk işlediği fiilin (ki yaptığını kabul ediyorsa)hukuki anlam ve sonuçlarını fiili işlemen önce biliyor muydu? Biliyorsa buna göre davranışlarını yönlendirmekten kendisini alıkoyan sebepler nelerdir?

ddd)                     Çocuğun kişilik özellikleri nelerdir?(görüşme sırasındaki gözlemler ele alınarak)

eee)                      Çocuk boş zamanlarını nasıl değerlendirmektedir?

fff)  Çocuğun ilgi alanları nelerdir?

ggg)                      Çocuğun yaşadığı olaya karşı verilecek veya verilen hükümlere karşı tutumu nedir?

hhh)                      Çocuk suçlu davranışının veya kendisini suçlu davranışa iten olumsuz davranışların farkında mıdır?

iii)    Çocuğa ilişkin elde edilen bilgi ve bulgular neticesinde hangi hizmet, program ve kaynaklara ihtiyaç duymaktadır?

jjj)    SİR in hazırlanmasında görüşülen kişi ve kurumların isimleri

kkk)                      Bilgi toplama amacıyla kullanılan araç ve gereçler

Caferi Tayyar İĞDİR

                                                                      Sosyal Çalışmacı/ Eğitimci/Sosyolog