Sosyal Hizmet Nedir? Tanımı, Temel İlkeleri ve Amaçlar

Sosyal hizmet tanımı ve mesleğin temel ilkeleri. Sosyal hizmet nedir, müdahale alanları, hedefleri ve sık kullanılan kavramları üzerine detaylı rehber.

6 dk okuma1.056 kelime

SOSYAL HİZMET NEDİR?

Günlük Anlamda Sosyal Hizmet:

Sosyal hizmet, genel olarak bir kişinin başka bir kişiye sosyal açıdan yardım etmesi ve destek sağlaması anlamına gelir.

Mesleki Tanım (IFSW 2000):

Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu (IFSW), sosyal hizmeti şu şekilde tanımlar:

  • Amaç: İnsanların iyilik halini geliştirmek.

  • Yöntem: Sosyal değişimi teşvik etmek, insan ilişkilerinde sorun çözmek, bireyleri güçlendirmek ve özgürleştirmek.

  • Araç: İnsan davranışı ve sosyal sistem teorilerinden faydalanarak bireylerin çevresiyle olan ilişkilerine müdahale etmek.

  • Temel Değerler: İnsan hakları ve sosyal adalet ilkeleri.

Güncel Tanım (IFSW 2014):

IFSW ve Uluslararası Sosyal Hizmet Okulları Federasyonu, 2014 yılında sosyal hizmet tanımını yeniden düzenlemiştir. Yeni tanım yalnızca bir mesleğin değil, aynı zamanda bir paradigmanın değişimini yansıtır:

  • Sosyal hizmet, uygulamaya dayalı bir meslek ve disiplindir.

  • Rolü: Sosyal değişim, kalkınma, toplumsal kaynaşma, bireylerin özgürleşmesi ve güçlenmesi süreçlerine aracılık eder.

  • Temel İlkeleri: Sosyal adalet, insan hakları, ortak sorumluluk ve kültürel çeşitliliğe saygı.

  • Temel Dayanakları: Sosyal ve beşeri bilimlerin teorileri ile yerel bilgi.

  • Hedef: İnsanları ve yapıları bir araya getirerek yaşam zorluklarını çözmek ve iyilik halini artırmak.


 SOSYAL HİZMETİN YAPISI VE TEMELLERİ

Sosyal Hizmet Nedir?

Sosyal hizmet, hiçbir tartışmaya yer bırakmayacak şekilde uygulamaya dayalı bir meslek ve akademik disiplindir.

📌 Sosyal Hizmet Nasıl Bir Meslek ve Disiplindir?

  • Sosyal hizmet, sosyal değişim, gelişim, kalkınma ve sosyal uyumu destekler.

  • Aynı zamanda bireylerin özgürleşmesini ve güçlenmesini sağlayan bir meslek ve uygulama disiplinidir.

📌 Sosyal Hizmetin Temel İlkeleri Nelerdir?

Tanımın ikinci bölümünde, mesleğin merkezinde yer alan ilkeler şu şekilde belirtilmiştir:

  • Sosyal adalet

  • İnsan hakları

  • Ortak (kolektif) sorumluluk

  • Farklılıklara saygı

Bu ilkeler, sosyal hizmetin etik ve yönlendirici değer temelini oluşturur.

📌 Sosyal Hizmetin Bilgi Temeli Nedir?

Tanımın üçüncü kısmı, mesleğin bilgi altyapısına odaklanır:

  • Sosyal hizmet, sosyal bilimler, beşeri bilimler ve yerel bilgiler gibi kaynaklardan yararlanır.

  • Bu bilgi temeline dayanarak, sosyal hizmetin işlevi şudur:

    “Yaşamın içindeki zorluklara dikkat çekmek ve iyilik halini artırmak için insanları ve sosyal yapıları bir araya getirmek.”


Sosyal Hizmetlerin Müdahale Alanı ve Temel Sorunsalı

Sosyal hizmetlerin temel müdahale alanı, imkânsızlıklar içinde yaşamaya tutunmaya çalışan bireylerden oluşur. Bu bireyler, kapasiteleri ölçüsünde tüm girişimlerine rağmen toplumsal sisteme tutunamayan kişilerdir. Bu bireylerin iyilik halinden söz edilemez. Bu bireyler, "risk altında yaşayan" ve ihtiyaç sahibi kitlelerdir.

Sosyal hizmet mesleğinin misyonu, bu kitlenin yaşam niteliğini geliştirmeye çalışmaktır. Sosyal hizmet, bu kitlenin iyilik halini geliştirmekle sorumludur. Sosyal hizmet, bu kitlenin stresini azaltmayı hedefler.

Modern bir sosyal çalışma yapılanmasında, yoksunluklarla örüntülenmiş bireylerin yaşamında pozitif değişim yaratmak hedeflenir. Bu hedef için, sosyal çalışma disiplininin repertuarında planlı değişim sürecinin tüm enstrümanları bulunmak zorundadır.

Olanaklar ve kaynaklar, sosyal çalışma uygulamalarının makro düzeydeki nihai hedefini mümkün kılar. Bu nihai hedef, sosyal adalet düşüncesinde başarıya ulaşmaktır. Sosyal adalet, sosyal hizmetin olmazsa olmaz koşuludur.

Sosyal hizmetlerin temel sorunsalı, insanın değişmesidir. Sosyal hizmetlerin temel sorunsalı, toplumun değişmesidir. Sosyal hizmet, bu değişimin gelişme yönünde olması gerektiğini kabul eder.

Sosyal hizmetin kavramsal yapısı, bu sorunsala özgü bütünlüğü içerir. Sosyal hizmetin kavramsal yapısı, çok yönlülük taşır. Sosyal hizmet, insanın ve toplumun değişimine ilişkin temel sorunları belirlemeye çalışır. Sosyal hizmet, bu sorunları açıklamaya çalışır. Sosyal hizmet, bu sorunları çözmeye çalışır.

Sosyal hizmet uygulamalarının odağı, insan ile kaynak sistemler arasındaki etkileşimdir. Sosyal hizmet uygulamaları, insan ile kaynak sistemler arasındaki bağlantılara yönelir. Sosyal hizmet, birey ve kaynak sistemlerin işlevselliğinde ortaya çıkan sorunlara müdahale eder.

Sosyal hizmet, insanların yaşam amaçlarını gerçekleştirme becerisi ile ilgilenir. Sosyal hizmet, insanların özlemlerini gerçekleştirme becerisi ile ilgilenir. Sosyal hizmet, insanların değerlerini gerçekleştirme becerisi ile ilgilenir. Sosyal hizmet, insanların stresle baş etme kapasitesi ile ilgilenir. Sosyal hizmet, insanların problem çözme yeteneklerini etkileyen etmenlerle uğraşır.



Sosyal Hizmetin Disipliner Yapısı ve Sosyal Çalışmacının Rolü

Sosyal hizmet, toplumun farklı kesimlerinden gelen bireylerle ilgilenir. Bu bireyler farklı yaşam durumlarına sahiptir. Bu bireyler farklı riskler nedeniyle koruma ve bakım gereksinimi duyar. Sosyal hizmet, çevresi içinde birey odaklı çalışan bir disiplindir.

Sosyal hizmet, bireyi biyolojik bir varlık olarak kabul eder. Sosyal hizmet, bireyi psikolojik bir varlık olarak kabul eder. Sosyal hizmet, bireyi sosyal bir varlık olarak kabul eder. Sosyal hizmet, bireyi kültürel bir varlık olarak kabul eder. Sosyal hizmet, bireyi bütüncül bir yaklaşımla ele alır.

Sosyal hizmet, hizmet sunumunda diğer meslek ve disiplinlerle işbirliği yapar. Sosyal hizmet, ekip çalışması gerçekleştirir.

Sosyal hizmetler; birey ve ailelerin, kendi bünyelerinden kaynaklanan yoksunluklarını gidermeyi amaçlar. Sosyal hizmetler; çevresel sistemlerden kaynaklanan sosyal yoksunlukları gidermeyi amaçlar. Sosyal hizmetler; bireylerin kontrolü dışında oluşan maddi ve manevi yoksunlukları gidermeye çalışır.

Sosyal hizmetler; bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak için çalışır. Sosyal hizmetler; sosyal riskleri önlemek ve çözümlemek için sistemli programlar uygular. Sosyal hizmetler; hayat standartlarını iyileştirmeyi hedefler.

Sosyal hizmet, insan kaynağını geliştirmeyi amaçlar. Sosyal hizmet, bu kaynağı tam kullanabilir hale getirmeye çalışır. Sosyal hizmet, kişi, aile ve toplulukların yaşamında olumlu değişim sağlar.

Sosyal hizmet, birbirine bağlı evrensel değerlere sahiptir. Sosyal hizmet, kurumsal yapıya sahiptir. Sosyal hizmet, uygulama sistemine sahiptir.

Sosyal hizmet, insanların beden ve ruh sağlığını bozan sosyoekonomik durumları ele alır. Sosyal hizmet, yoksunluk yaratan durumları çözmeyi amaçlar. Sosyal hizmet, anti-sosyal davranışlara yol açan koşullarla ilgilenir. Sosyal hizmet, toplumsal güçleri harekete geçirmeye çalışır. Sosyal hizmet, insanı konu alır. Sosyal hizmet, insanın korunmasına ve geliştirilmesine yönelik etkinlikler yürütür.

Sosyal hizmet işlemleri, sosyal çalışmacı ve sosyal çalışma görevlileri tarafından yürütülür.

Sosyal çalışmacı, çevresel faktörlerle ilgilenir. Bu faktörler, bireylere sıkıntı ve problem yaratır. Bu faktörler, bireyin işlevselliğini aksatır. Bu faktörler, yaşamın zenginleşmesini engeller.

Sosyal çalışmacı, bireyin toplumsal sorumluluğunu yerine getirmesinde yaşanan tıkanıklıkları giderir. Sosyal çalışmacı, bireyi topluma kazandırmak için mesleki müdahalede bulunur. Sosyal çalışmacı, eğitici yönde çalışmalar yapar. Sosyal çalışmacı, destekleyici yönde çalışmalar yapar. Sosyal çalışmacı, tedavi edici yönde çalışmalar yürütür.


 Sosyal hizmetlerde gecen kavramlarımız,

  1. Muhtaçlık, insanın fiziki veya ekonomik yoksunluk içinde olması değildir. Asıl muhtaçlık insanın sevgi ve merhametten uzak kalmasıdır. Rabbim bizleri sevgi ve merhametten uzak bırakmasın inşallah.

  2. Sosyal bakım; temel ihtiyaçlarına ulaşma ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılama gereksinimi içinde olan kimselere, bu gereksinimlerini karşılamak için yapılan mesleki çalışmalardır.

  3. Sosyal tedavi; bireyin yada aile üyelerinin düşünce, duygu ve davranışlarındaki işlevsel bozukluklarını gidermek ya da düzeltmek için yapılan çalışmalardır. Sosyal tedavide faaliyet alanı öncelikli olarak birey ya da ailenin değişimini eğitim, danışmanlık vasıtasıyla kurulur. Bireyin ve ailenin işlevsiz, problemli ya da sıkıntılı düşünce, his, davranış ve alışkanlıklarını değiştirmek veya düzeltmek için yapılan çalışmadır.

  4. Sosyal güçlendirme; bir soruna sahip olmadan işleyen belli bir alanda daha ileri götürmeyi ve geliştirmeyi önemser. Yani işlevsellik sorunu olmayan kişilerin yetenek ve potansiyellerini artırmak, genişletmek ve geliştirmektir.

  5. Yoksunluk istenilen niteliğin ya hiç ya da bir Kısımının eksik olması anlamını taşımaktadır. Kaynak yoksunluğu, Fırsat yoksunluğu, Ekonomik Hareket Yoksunluğu vb.

  6. Kaynak yoksunluğu, temel gereksinimlerini karşılanmaması düşük gelir sorunu,

  7. Fırsat yoksunluğu, kamusal olanak ve hizmetlerden eşit olarak yararlanamama,

  8. Ekonomik haraketlilik yok, uygun eğitim alamaması nedeniyle, kişisel ve mesleki becerilerinin gelişmemesi nedeniyle bir üst konuma geçememesi yani dikey haraketliliğe sahip olmamasıdır.

  9. Sosyal risk, toplum, aile ve ebeveynleri ve sosyal çevresiyle yaşadığı ilişkiler sonucunda çıkar.

  10. Psiko risk, özgüven, kendini ifade edebilme gibi temelde çocuğun kendisine bağlı olarak gelişen riskler,

  11. Fiziksel risk, sağlık, beslenme, barınma gibi yaşam koşulları

  12. Ekonomik risk, para ile ilgili kararlar, paranın kullanımı

  13. İşlevsel risk, ihtiyaçlarını karşılama ve yaşamdaki başarı ile ilişkileridir.

Bu İçeriği Paylaş

İlgili İçerikler

Yorum bırakın

Adınız yayınlanır, e-posta adresiniz gizli kalır. Mesajınız editör onayından sonra görünür olacaktır.